In Nederland leven momenteel 290.000 mensen met dementie en dit aantal zal de komende decennia sterk zal toenemen door groei en vergrijzing van de bevolking. Het is niet de verwachting dat er op korte termijn een behandeling voor dementie beschikbaar zal komen. Door wetenschappelijk onderzoek weten we inmiddels dat er bepaalde risicofactoren zijn die je kans op dementie vergroten. Ongeveer 40% van alle gevallen van dementie is potentieel toe te schrijven is aan 12 beïnvloedbare risicofactoren (bijv. roken, hoge bloeddruk, overgewicht, en luchtvervuiling). In de overige 60% van de gevallen is de oorzaak nog onbekend. Onderzoek naar ziektemechanismen en overige risicofactoren biedt dan ook de mogelijkheid om de kans op dementie in de toekomst te verlagen.
Wat willen in het BIRD-NL consortium te weten komen?
Het ‘Beïnvloedbare Risicofactoren voor Preventie van Dementie - Nederlands Consortium voor Kennisontwikkeling’ (BIRD-NL) consortium is onderdeel van het Onderzoeksprogramma Dementie van ZonMw en de Nationale Dementie Strategie 2021-2030. De algemene doelstelling van BIRD-NL is het ontwikkelen van kennis over beïnvloedbare risico- en beschermende factoren voor dementie om preventie van dementie te verbeteren. Om dit te realiseren, zal er in het BIRD-NL project onder andere onderzoek gedaan worden om antwoorden te vinden op een aantal vragen: Welke beïnvloedbare factoren spelen een causale rol in de overige 60% van dementie gevallen? Welke factoren spelen de grootste rol in bepaalde subgroepen (bijv. geslacht, leeftijd, afkomst, socio-economische status, en opleiding)? Hoe vaak komen risicofactoren voor dementie voor in de algemene bevolking?
Binnen het project zal er gebruik worden gemaakt van verschillende gegevensbronnen, waaronder gegevens van 240.000 deelnemers van langlopende cohortonderzoeken (o.a. Lifelines, HELIUS, Rotterdam Studie, Doetinchem Cohort Studie, Maastricht Ageing Study), beschikbare omgevingsdata vanuit het GECCO-consortium (www.gecco.nl), en gegevens vanuit gezondheidsvragenlijsten (o.a. GGD Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen, CBS).
Wie zijn de onderzoekers?
Het RIVM, Erasmus MC, Amsterdam UMC, Rijksuniversiteit Groningen, UMC Groningen, Maastricht University, Pharos expertise gezondheidsverschillen, Hersenstichting en Alzheimer Nederland maken allemaal deel uit van het consortium.
Vanuit het Alzheimer Centrum Limburg, wordt het onderzoek uitgevoerd door promovendi Jens Soeterboek en Tessa van Baal, onder begeleiding van dr. Sebastian Köhler en dr. Kay Deckers. Mocht u vragen hebben, neem dan gerust contact op met Jens Soeterboek via: jens.soeterboek@maastrichtuniversity.nl of Tessa van Baal via: tessa.vanbaal@maastrichtuniversity.nl.