Expositie: ‘De schoonheid van het vergankelijke’ in Maastricht UMC+
In de week van 11 t/m 17 maart 2019 is het de Brain Awareness Week en wordt in Nederland extra aandacht besteed aan het brein en hersenziekten. In de centrale hal van het Maastricht UMC+ komt daarom de mooie tentoonstelling ‘De schoonheid van het vergankelijke’ met twintig houtskooltekeningen van Tom van der Ouderaa over het proces van veroudering en dementie.
De tentoonstelling is vanaf maandag 11 t/m 31 maart 2019 te zien in de hal van het ziekenhuis te zien. De expositie wordt ingeleid op 11 maart om 11u door professor dr. Frans Verhey, hoogleraar Ouderenpsychiatrie en hoofd van Alzheimer Centrum Limburg van het Maastricht UMC+. Iedereen is van harte welkom!
Tom van der Ouderaa (Udenhout, 1944) maakt grote houtskooltekeningen met als thema ‘landschap’. Hij streeft in zijn werk naar een beleving van de schoonheid en naar verstilling van het landschap, maar ook naar de voelbare aanwezigheid van de menselijke invloed op het landschap. De schoonheid van de natuur, maar ook de vernietigende kracht. Natuur die rust brengt en harmonie, maar ook verontrustend en overweldigend kan zijn. Dat is het landschap van een klein verwilderd landgoed in Brabant, maar ook het moderne landschap van een oude havenstad achter staal en beton. De schetsen en tekeningen doen ook veel denken aan dat dubbele, die paradox tussen schoonheid en vergankelijkheid.
In dezelfde tijd dat deze tekeningen ontstonden was hij mantelzorger van zijn moeder. Jarenlang heeft hij het proces van veroudering en van toenemende dementie bij zijn moeder meegemaakt. Langzaam ontstond het idee een portretserie in houtskool te maken van haar. Er was een parallel te trekken tussen de inhoud van de landschapstekeningen en de manier waarop hij die portretserie vorm wilde geven. Schoonheid en vergankelijkheid veranderen in schoonheid van vergankelijkheid.
Net als bij de serie landschappen is de serie portretten tot stand gekomen op basis van de vele foto’s die hij in de loop van de jaren van zijn moeder maakte. Foto’s van onverwachte momenten, niet geposeerd, waardoor het moment uniek is, echt is, zonder opsmuk. En net zo goed als het niet nodig is kleur te gebruiken om een landschap weer te geven is kleur niet nodig om een sterk portret te maken. Meestal wordt houtskool in de portretkunst gebruikt als schetsmateriaal, maar hij heeft het houtskool gebruikt als ‘eindmateriaal’ met als drager dik aquarelpapier, waarvan de textuur veel bijdraagt aan het eindproduct. En net zoals een landschap sporen draagt van veroudering, aantasting en verwildering kan een portret op dezelfde manier een landschap zijn.
